درس خواندن، مطالعه و یادگیری کودکان و نوجوانان، موضوع مهمی است که به صورت مستقیم بر آینده آنها تاثیر میگذارد
ما می خواهیم، انگیزه برای درس خواندن، همانند بازی های کامپیوتری، از درون کودک نشات بگیرد. اگر شما مشاهده می کنید که کودکتان به طور جدی و با پشتکار فوتبال تمرین می کند و یا بازی های کامپیوتری انجام می دهد، این بدین دلیل است که او احساس خوبی دارد و این موضوع برایش اهمیت دارد. اغلب اوقات، کودکان با انگیزه هستند، اما نه در راهی که شما فکر می کنید باید انگیزه داشته باشند. بنابراین راه حل این است که با شناسایی علایقشان، تشویق و پاداش دادن به طور مناسب، به آن ها کمک کنید.
در ادامه به معرفی 20 راهکار جهت ایجاد انگیزه در کودکتان برای درس خواندن می پردازیم.
به جای این که کودکتان را برای نمرات پایینش تنبیه کنید، از او بپرسید که چه چیزی در مدرسه یاد گرفته است و آن ها را به شما یاد دهد. اگر در جایی اشتباه کرد، او را اصلاح کنید. هنگامی که او با زبان خودش به شما تدریس می کند، درس هایش را برای خودش تکرار می کند و لذا به یادگیری بهتر او کمک خواهد کرد.
یک رابطه مثبت و محترمانه با کودکتان داشته باشید. لازم است کودکتان نسبت به درس هایش احساس مسئولیت کند و هر گونه احساس ناکامی یا ترس از جانب شما، کودکتان را خرد می کند و بر ضد شما می شود. در کنار کودکتان باشید، نه در مقابلش.
شما می توانید کنار کودکتان بنشینید و کارهای خانه یا محل کارتان را انجام دهید، در حالی که او درس می خواند. اما در این زمان از لپ تاپ یا تلفن همراهتان استفاده نکنید.
به یاد داشته باشید که انجام تکالیف، درس خواندن نیست. درس خواندن باید کودکتان را به طور فعال درگیر تکرار درس ها، خواندن با صدای بلند، فهمیدن متون و کلمات دشوار و پاسخ ها کتبی یا شفاهی کند.
با کودکتان درباره موضوعات درسی گفتگو کنید. از او بپرسید، امروز چه چیزی خوانده است؟ کدام موضوع برایش جالب بوده است؟ سعی کنید یک آزمایشگاه تجربی در خانه برایش ترتیب دهید. شما همچنین می توانید درباره اتفاقات مدرسه با او گفتگو کنید.
شما می توانید با معلمش صحبت کنید، به خصوص درباره موضوعاتی که او کمبود دارد. شما به همراه معلمش می توانید راهکارهایی را طراحی کنید که کودکتان زمان و موضوعات درسی را بهتر مدیریت کند.
صدای تلویزیون و موسیقی را قطع کنید. به اعضای خانواده بگویید به آرامی صحبت کنند و از هر عاملی که در طول درس خواندن حواس کودکتان را پرت می کند، اجتناب کنید. دامنه توجه کودکان بسیار کوتاه است و حواسشان به راحتی پرت می شود.
کودکتان را برای خرید میز و صندلی مطالعه و نوشت افزار همراه خود ببرید. این روش خوبی برای درگیر کردن اوست.
بررسی کنید که آیا کودکتان دوست دارد در اتاقش و دور از خانواده درس بخواند یا دوست دارد در اتاق نشیمن درس بخواند. سپس به همراه سایر اعضای خانواده محیطی آرام ایجاد کنید. وقفه های ثابت ممکن است تمرکز و علاقه اش را از بین ببرد.
پیوند زدن درس ها با زندگی روزانه منجر به درک ملموس و عمیق مفاهیم و موضوعات درسی می شود و به خاطر سپاری آن ها نیز آسان تر خواهد شد.
موعظه، تهدید و … جایی در روش فرزندپروری موثر ندارد. چرا که نه او گوش می کند و نه مفید خواهد بود. دستورالعمل های واضح، دقیق و کوتاه بدهید. همچنین از مجازات بیش از حد خودداری کنید.
اگر کودکتان امتحانش را به خوبی سپری کرد و یا در مورد تحقیقش نظرات خوبی دریافت کرد، از او قدردانی کنید. برای او بستنی بخرید یا او را به سینما ببرید. به طور واضح به او بگویید، می دانید که سخت تلاش کرده است.
به کودکتان برای تحقق اهدافش کمک کنید. تکالیف بزرگ را به بخش های کوچک تر تقسیم کنید و تاریخ و زمان برای انجام آن تعیین کنید. با این کار، او با گذشت هر روز احساس موفقیت می کند.
اکثر کودکان قادر به تمرکز کردن بر روی درس خواندن نیستند، چرا که آن ها کتاب خواندن را دوست ندارند. به کودکتان زندگی نامه افرادی را که دوست دارد و یا کتابی با هر موضوع دیگری که علاقه دارد، هدیه دهید.
کنترل کردن کودکتان نتیجه مثبتی در بر ندارد، اما در تربیت قاطع باشید. برای هر تعامل و تجربه منفی با کودکتان، سعی کنید 10 تعامل و تجربه مثبت ایجاد کنید و انگیزه اش را تقویت کنید.
به جای این که با عباراتی همچون «یا فلان کار را انجام می دهی یا دیگر …» کودکتان را تهدید و یا از او باج خواهی کنید، از عباراتی همچون «هر وقت درست را تمام کردی، می رویم به زمین بازی تا والیبال بازی کنیم» استفاده کنید. شما پس از هر کاری که انجام می دهد، به او پاداش می دهید.
اگر کودکتان موضوعی را خسته کننده یافت، راه هایی را برای افرایش علاقه در او طراحی کنید. شما می توانید از سی دی های آموزشی تعاملی و بازی گونه برای آموزش آن موضوع استفاده کنید.
توجه کودکتان را برای مدت طولانی جلب کردن، کار دشواری است، بنابرای شما ممکن است بخواهید پیام های ارزشمند را از طریق داستان های اخلاقی شبانه و یا بازی هایی با تِم داستانی، منتقل کنید. این داستان ها باید اهمیت و مزایای درس خواندن را به سادگی بیان کنند.
از رشوه دادن به کودکتان خودداری کنید. از دادن قول هایی همچون «اگر نمره خوبی بگیری، به تو هدیه می دهم» پرهیز کنید. جای انگیزه کودک در چنین جملاتی کجاست؟ با این کار، ممکن است کودکتان را به طور موقت وادار به درس خواندن کنید، اما در نهایت شما مشکلی برای خودتان درست خواهید کرد. به طوری که اگر خواسته های کودکتان را بر آورده نکنید، اوقات تلخی می کند و درس نمی خواند. پس این عادت را در او ایجاد نکنید.
زمان خاصی را برای درس خواندن کودکتان تنظیم کنید و به او در درس خواندن کمک کنید. اگر شما ذرت بو داده بخورید و تلویزیون تماشا کنید، در حالی که او با تکالیف ریاضی اش سر و کله می زند، شما به او هیچ دلیلی برای ادامه دادن نمی دهید. لذا در کنار او بنشینید و تکالیفش را بررسی کنید و اگر نیاز به کمک داشت، به او کمک کنید. با این کار او می فهمد که کار مهمی انجام می دهد و مادرش با او مشارکت می کند.
در نهایت این که:
به کودکتان اجازه ندهید که درباره درس خواندن احساس استرس کند. او را تشویق کنید که چالش ها را بپذیرد و اعتماد به شما را در خود توسعه دهد و برایش مهم نباشد که چقدر درس خواندن دشوار است، چرا که شما همیشه در کنار او هستید و به او کمک می کنید و عشق و حمایت بی قید و شرط خود را به او می دهید.
تهیه کننده : خانم مژده فضایلی، آموزگار پایه ی ششم دبستان دخترانه امام حسین ( ع ) شماره ( 1 )
تایید کننده: سرکار خانم شیروان پیروز– معاونت آموزشی