اينترنت خصوصاً وب منبع عظيمي‌از اطلاعات است كه روز به روز بر حجم آن افزوده شود. در حال حاضر ميليونها صفحه كه اطلاعات فراواني از موضوعات مختلف را در بر دارند بر روي سرويس دهنده هاي مختلف جا خوش كرده اند و اين در حالي است كه هر روز نيز بر حجم اين اطلاعات افزوده مي‌شود.
جنبه مثبت وب اين است كه اطلاعات فراواني را در موضوعاتي بسيار گسترده, ارائه مي‌دهد اما جنبه منفي آن اين است كه اگر كاربري دنبال موضوعي خاص باشد, كدام صفحه را بخواند؟ از ميان ميليونها صفحه موجود, كدام صفحه و يا صفحات نياز او را برآورده مي‌كند؟
در چنين مواقعي كاربران سراغ موتورهاي جستجوگر مي‌روند. آمارهاي رسمي‌نشان مي‌دهد كه افراد بسياري سفر در دنياي وب را با موتورهاي جستجو گر آغاز مي‌كنند.
موتور جستجو گر سايتي است كه با گرفتن عبارتي مختصر, كاربر را با ليستي از سايتها روبه رو مي‌كند كه به موضوع مورد علاقه او مرتبط است. موتور جستجو گر سايتي است كه براي كمك به كاربران در يافتن اطلاعات موجود در ساير سايتها طراحي شده است. بسياري از آنها ابتدا تنها پروژه هاي دانشگاهي بوده اند نظير:
Google, Inktomi, Yahoo
وقتي يك كاربر عبارتي را جستجو مي‌كند, موتور جستجو گر ليستي از سايتها را نشان مي‌دهد كه تعداد آنها از چند مورد تا ميليونها صفحه متغير است.
سايتهايي كه موتور جستجو گر به عنوان نتايج جستجويش نشان مي‌دهد بر حسب ميزان ارتباط با موضوع جستجو شده به ترتيب نزولي ليست مي‌شوند.
به عبارت ديگر سايتي كه به عنوان اولين نتيجه جستجو معرفي مي‌شود, مرتبط ترين سايت به عبارت جستجو شده از ديد آن موتور جستجوگر بوده است.
هر چه بر محبوبيت وب افزوده مي‌گردد نياز به بايگاني كردن اطلاعات آن نيز بيشتر مي‌شود. موتور نياز به سرعت در اختيار كاربران قرار مي‌دهد.
بدون موتور جستجو گر, وب تنها به بخش كوچكي از موفقيت امروزي خود دست مي‌يافت, زيرا موتور جستجو گر وب را به رسانه اي قابل استفاده براي همه كس كرده است چرا كه از هيچ كس توقع نمي‌رود كه آدرسهاي بسياري از سايتهاي مختلف را به ياد آورده آنچه كه تمام موتورهاي جستجو گر انجام مي‌دهند. (با درجات متفاوتي از موفقيت), فراهم آوردن يك وسيله جستجوي ساده است.
آمارهاي رسمي‌به خوبي نشان مي‌دهند كه موتورهاي جستجوگر ابزار مناسبي هستند كه كاربران آنها كالاها خدمات و اطلاعات مورد نياز خود را مي‌يابند.
البته تنها رتبه هاي بالاي نتايج جستجو است كه مورد توجه كاربران قرار دارد و آنها به سايتهاي ليست شده در اين رتبه ها مراجعه مي‌كنند. كابران هنوز هم علاقه دارند كه ده سايت اول در نتايج جستجو را مرور كرده از بقيه سايتها صرفنظر كنند.
با توجه به نوع جمع آوري اطلاعات شيوه ارايه نتايج و مواري ديگر موتورهاي جستجوگر به انواع گوناگوني تقسيم مي‌شوند كه عبارتند از:
- search engine
- directory
- meta search engine
- pay per click search engine
- specialty search engine
الف- search engine يا موتور جستجوگر
در اين نوع از موتورهاي جستجوگر كار جمع آوري اطلاعات بر عهده اسپايدها است. درحالت كلي زماني كه صحبت از موتور جستجو مي‌شود مقصود اين نوع آن است.
پايگاه داده اين نوع از موتورهاي جستجوگر بزرگتر از ساير انواع است و اطلاعاتي را كه آنها ارايه مي‌دهند معمولا به روزتر مي‌باشد. عمليات به روز رساني و گسترش پايگاه داده موتور جستجوگر از يك هفت تا چند ماه به طول مي‌انجامد.
اسپايدرها, هيچ گاه از كار نمي‌ايستند و به طور مداوم به جمع آوري اطلاعات مشغول هستند. ممكن است اطلاعات جمع آوري شده توسط اسپايدرها از صفحات جديدي باشد و يا اطلاعات به روز شده از صفحاتي باشد كه قبلا هم به آنها مراجعه كرده اند.
وقتي كه صحبت از تكنيك هاي بهينه سازي رتبه سايت هاي مي‌شود در واقع تكنيك هايي مطرح اند كه براي كار با اين نوع از موتورهاي جستجوگر موثرند. بعضي از اين موتورهاي جستجوگر عبارتند از:
google , MSN, …
ب- Directory يا فهرست
دايركتوري ها اطلاعات را در گروه هاي مختلف دسته بندي مي‌كنند. تفاوت اصلي دايركتوري با يك موتور جستجوگر در اين است كه دايركتوري اسپايدر ندارد.
دارندگان سايت ها به دايركتوري مراجعه مي‌كنند, گروه مناسب براي سايت خود را در آن بر مي‌گزينند و سايت خود را به آن گروه معرفي مي‌كنند.
پس از آنكه اطلاعات سايت ها به گروه هاي مختلف ارسال شد ويراستاران دايركتوري آن اطلاعات را بررسي مي‌كنند. در صورتي كه گروه درخواست شده با زمينه فعاليت سايت معرفي شده يكي باشد و همچنين ساير قوانين دايركتوري نيز رعايت شده باشد سايت معرفي شده را در گروه ياد شده مي‌پذيرند و در غير اينصورت از قبول آن امتناع مي‌كنند. در صورتي كه كاربران استفاده درستي از گروه هاي داير كتوري بنمايند مي‌توانند اطلاعات مفيدي را به كمك آنها كسب كنند.
دايركتوري از وجود يك سايت مطلع نمي‌گردد مگر زماني كه آن سايت به دايركتوري معرفي شود تا در يكي از گروه هاي آن قرار گيرد.
يكي از ايراداتي كه دايركتوري ها وارد مي‌شود اين است كه سايت هاي مرده زيادي در خود دارند. به عبارت ديگر يا سايت بعد از آنكه به آن معرفي شده است ديگر به فعاليت خود ادامه نداده است اما با اين حال هنوز هم دايركتوري آنرا به عنوان يك سايت فعال به كاربران معرفي مي‌كند.
البته دايركتوري هاي حرفه اي با استخدام ويراستاران زيادي تلاش بسياري براي رفع اين نقص مي‌نمايند.امكان دارد دايركتوري ها براي بررسي اين مورد از اسپايدارها هم كمك بگيرند. در اين مورد خاص كار اسپايدار اين است كه بررسي كند كه آيا سايت هايي كه قبلا در گروه هاي قرار گرفته اند هنوز هم فعال مي‌باشند.
قرار گرفتن در پايگاه داده دايركتوري هاي عمده نقش مهمي‌در كسب رتبه هاي بالا در موتورهاي جستجوگر دارد. یک از دايركتوري هاي عمده عبارتند از yahoo
ج- Meta search engine يا ابر جستجوگر
ابرجستجوگر از نتايج ساير موتورهاي جستجوگر استفاده مي‌كند. كار آن بدين صورت است كه سوالات كاربران را هم زمان به موتورهاي جستجوگر مختلفي ارسال ونتايج جستجوي آنها را بررسي مي‌كند و در نهايت رتبه هاي بالاي آنها را به عنوان نتايج جستجوي خود نشان مي‌دهد. اين نوع موتور جستجوگر اسپايدار ندارد.
مهم ترين آنها عبارتند از: mamma
د- pay per click gearch engine يا موتورهاي جستجوگر رتبه به ازاي پول
كار آنها بسيار شبيه يك مزايده است:
با توجه به واژه كليدي انتخابي براي بالاترين رتبه بايد قيمت نسبت به ساير متقاضيان پرداخت شود.
در واقع نحوه ارائه نتايج جستجو در ppcبه اين ترتيب است كه اگر سايتي خواهان بالاترين رتبه در نتايج جستجوي آن مي‌باشد, بايد بالاترين رقم به ازاي هر كليك را نسبت به تمام رقبا بپردازد.
تهیه کننده : خانم سمیه سعیدی ، معاونت فناوری دبستان دخترانه امام حسین ( ع ) شماره (1)
تایید کننده: سرکار خانم شیروان پیروز– معاونت آموزشی