مهارت خواندن و نوشتن در کودکان زیر 7 سال و یا دانش آموزان اول و دوم ابتدایی خیلی قوی نیست. چه برسد به اینکه بخواهند خیلی سریع نیز مطالعه کنند. البته این در صورتی است که برخی از کشور ها در همان سال های اولیه تحصیل دانش آموزان خود را تندخوان می کنند. اما اگر قرار باشد که مهارت تندخوانی به کودکان آموزش داده شود؛ باید به روش هایی باشد که مناسب سن و سطح سواد داوطلب باشد. انواع روش های آموزش تندخوانی کودکان عبارتند از:
1- آموزش از طریق بازی
مسلما نباید تندخوانی را مثل سایر دروس آموزش داد. بلکه باید آموزش تندخوانی به کودکان از طریق کتاب های داستان کوتاه صورت بگیرد و در ابتدا حافظه تصویری آنها را قوی کرد. و با استفاده از روش های داستان سازی قدرت ذهن و حافظه آنها را افزایش داد و سپس به سراغ آموزش افزایش سرعت مطالعه رفت .
2- استفاده از ابزار های مخصوص تندخوانی کودک
اگر قرار باشد که میزان کلماتی که کودک با یادگیری 80%به بالا در دقیقه مطالعه می کند بیشتر از 200کلمه در دقیقه باشد، در ابتدا باید مطالبی که می خواهیم به او آموزش بدهیم را به صورت ستونی به او ارائه دهیم. یعنی مطالب و نوشته ها در یک نیم خط و یا یک سوم خط نوشته شوند.
مثال:
روزی، روزگاری
در یک مزرعه بزرگ
خانواده ای زندگی می کردند
که دارای 2فرزند بودند..
یعنی نباید کلمات را در یک جمله طولانی قرار دارد. با این کار تمرین مارپیچ را برای آن ها انجام می دهیم و موجب افزایش سرعت حرکت چشم آنها و در نهایت افزایش سرعت مطالعه آنها می شویم.
3 – تمرینات عضلات چشم
اگر می خواهیم که کودک تندخوانی داشته باشیم، باید روی عضلات چشم او کار کنیم تا تقویت شود و بتواند سریع تر مطالب و شکل ها را از نظر بگذراند. برای اینکار بهتر است که یک ستاره را به او نشان دهیم و بگوییم که با حرکات چشم خود دنباله های آن را دنبال کند. اینکار عضلات چشم کودک را تقویت می کند.و موجب افزایش سرعت ذهن او و در نهایت افزایش سرعت مطالعه او می شود.
4- تمرین شمارش اعداد
یکی دیگر از تمریناتی که می تواند روی سرعت ذهن و تقویت حافظه کودکان تاثیر بگذارد، آموزش شمارش معکوس اعداد می باشد مثلا به آنها یاد دهیم که از عدد 20 یک دونه یک دونه به عقب برگردند و هر بار سرعت تکرار خود را بالا ببرند..
– تقویت حافظه شنیداری5
یکی از بهترین راه ها برای افزایش سرعت مغز کودکان و دانش آموزان ابتدایی این است که مطالب را به صورت صدای ضبط شده به آنها ارائه دهیم و آزنها بخواهیم که همزمان مطالب را به حافظه بسپارند و خلاصه آنها را تعریف و یا یادداشت کنند. اینکار ارتباط بین حواس چندگانه با مطالعه را بسیار تقویت می کند.
فواید تند خوانی در کودکان
خیلی از خانواده ها نگران این موضوع هستند که وقتی دانش آموز هنوز خواندن و نوشتن را به صورت کامل و دقیق نمی داند اگر تندخوانی یاد بگیرد؛ دچار وقفه تحصیلی نشود و یا برای او ضرر نداشته باشد؟ خانواه ها بیشتر به دنبال روان خوانی کودکان خود هستند و در زمان ابتدایی خود را کامل درگیر مطالعه دانش اموز می کنند و در اجرای تمامی تکالیف او همراه هستند. اما اینکار یادگیری کودک را دچار اختلال می کند.
یادگیری تندخوانی در سنین کودکی نه تنها ضرری ندارد، بلکه فواید زیادی را شامل می شود که عبارتند از:
1- تقویت حافظه کودک
بهتر است از کودکی دانش آموزان ما یاد بگیرند که از مغز خود و حافظه خود کار بکشند. توانایی مغز به قدری زیاد است که هر چه از او بیشتر استفاده کنیم، توانمند تر می شود.برای همین موضوع یادگیری تندخوانی کودکان به تقویت حافظه و سرعت مغز آنها کمک می کند..
2 – یادگیری بهتر و سریع تر مطالب
خیلی از دانش آموزان ما در دوران ابتدایی با مشکل کندی در یادگیری مواجه هستند و بدون کمک والدین و یا معلم نمی توانند از عهده تمامی دروس خود به خوبی بربیایند. واین موضوع در ادامه سال های تحصیل آنها مشکل ایجاد می کند. برای همین موضوع آموزش تندخوانی کودکان موجب می شود که کودک یادگیری بهتر و سریع تری در سال های تحصیلی و دوران مدرسه خود داشته
باشد.
3 – تقویت انواع حواس کودکان
تندخوانی نه تنها سرعت مطالعه را افزایش می دهد، بلکه می تواند انواع حواس دیداری و شنیداری آنها را نیز بهبود ببخشد. و این امر در افزایش هوش های چندگانه دانش آموزان بسیار موثر واقع می شود.
4 – افزایش سرعت عمل
متاسفانه رخوت و سستی در دانش آموزان ما زیاد به چشم می خورد. برای همین موضوع مهارت تندخوانی می تواند موجب افزایش سرعت عمل در تمامی کارها نه تنها مطالعه شود و این امر بسیار در ترشح هورمون های کودک می تواند موثر باشد..
5- رفع مشکلات تمرکز و حواس پرتی
یکی از علل حواس پرتی و عدم تمرکز در دانش آموزان به دلیل پایین بودن سرعت مغز می باشد. از فواید آموزش تندخوانی به کودکان می توان به این نکته اشاره کرد که کودک از این پس می تواند با تمرکز بالا به مطالعه و انجام سایر کارهای روزمره خود بپردازد. مهارتی که در بزرگسالی بسیار می تواند مفید واقع شود.
منبع : کتاب تند خوانی از دکتر بهروز پرتوی
تهیه کننده : معصومه یاری – اموزگار پایه دوم دبستان – دبستان دخترانه امام حسین ( ع ) واحد یک
تایید کننده: سرکار خانم سیدان– معاونت آموزشی آموزشگاه